Tối 9/11, Công an Hà Nội cho biết cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt giam bà Nguyễn Thị Loan - Chủ tịch Tập đoàn Dược phẩm Vimedimex (Vimedimex Group) - về tội Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản, theo Điều 218 Bộ luật Hình sự.

Đế chế dược phẩm, bất động sản, tài chính

Công ty Y dược phẩm Vimedimex sau cổ phần hóa có sự tăng trưởng đáng kể trong giai đoạn 2006-2012, trong dó doanh thu năm 2012 đạt gần 9.000 tỷ và có lãi 22 tỷ đồng.

Tuy nhiên doanh nghiệp này thực sự "lột xác" sau khi bà Loan lên nắm quyền chủ tịch HĐQT. Quy mô doanh thu của VMD liên tục tăng trưởng và đạt hơn 18.000 tỷ đồng trong các năm gần đây.

Đây là con số cao nhất trong số các công ty dược phẩm đang niêm yết. Cộng doanh thu của nhóm công ty hàng đầu khác như Dược Hậu Giang, Pymepharco, Traphaco, Dược phẩm Imexpharm cũng chỉ đạt tổng cộng hơn 9.500 tỷ đồng, tức chỉ bằng phân nửa Vimedimex.

Vimedimex là công ty chuyên về phân phối dược phẩm, nhất là thuốc nhập khẩu; trong khi các đơn vị còn lại đặt trọng tâm ở phân khúc sản xuất thuốc (biên lợi nhuận tốt hơn).

Tuy nhiên cũng bởi mô hình phân phối dược phẩm, biên lợi nhuận của Vimedimex ở mức rất thấp. Lợi nhuận sau thuế hàng năm của của công ty hàng năm chỉ quanh 30 tỷ đồng, riêng năm ngoái ghi nhận mức lãi kỷ lục hơn 37 tỷ đồng.

Trong nửa đầu năm 2021, công ty báo cáo doanh thu 7.604 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ năm trước. Dù vậy, nhờ tiết giảm chi phí giúp lợi nhuận sau thuế vẫn tăng nhẹ 3% lên hơn 19 tỷ đồng, hoàn thành 51% kế hoạch năm.

Như tại Chứng khoán Hòa Bình, nữ doanh nhân giữ vai trò chủ tịch HĐQT từ năm 2008 đến nay. Tuy nhiên hoạt động của công ty này không mấy nổi bật với doanh thu năm ngoái chỉ quanh 13 tỷ đồng và có lãi 4,5 tỷ đồng.Với thành công của lĩnh vực dược phẩm, bà Loan rất nhanh chóng dùng VMD làm đòn bẩy để từ đó phát triển Tập đoàn dược phẩm Vimedimex (Vimedimex Group) với hệ sinh thái bao gồm tài chính, y dược và bất động sản.

Dù vậy, cổ phiếu HBS có mức tăng giá 270% kể từ đầu năm lên 14.800 đồng mỗi đơn vị. Nhờ đó giá trị vốn hóa của Chứng khoán Hòa Bình cũng tăng tương ứng lên gần 500 tỷ đồng.

Ở lĩnh vực bất động sản, Vimedimex Group nơi bà Loan giữ vai trò chủ tịch HĐQT cũng đang sở hữu thương hiệu bất động sản Vimefulland với hàng loạt dự án như Iris Garden, Eden Rose, The Emerald, The Lotus Center, Iris Garden, Athena Fulland... chủ yếu thuộc khu vực TP Hà Nội.

Bên cạnh việc triển khai các dự án thì tập đoàn này cũng mở rộng mạnh quỹ đất, đáng chú ý là thương vụ mua lại một phần dự án Ciputra gồm lô đất TM01, CT05, CT06 có tổng diện tích 79.629 m2. CTCP bất động sản Thanh Trì cuối năm 2019 cũng đặt cọc mua lại lô đất BT05 tại Ciputra với quy hoạch 81 căn nhà ở thấp tầng trên diện tích gần 14.000 m2.

Vimedimex Group còn thông qua CTCP Đầu tư phát triển hạ tầng và đô thị Vĩnh Hưng làm dự án tuyến đường Minh Khai-Vĩnh Tuy-Yên Duyên dài 1,65 km để đổi lấy 60 ha đất đối ứng ở ba khu vực “đất vàng” của quận Hoàng Mai theo dự án BT.

Ngoài những pháp nhân cốt lõi đã được đề cập ở trên, một loạt các doanh nghiệp khác do bà Loan làm người đại diện pháp luật phải kể tới như Công ty TNHH - Trung tâm Phân phối Dược phẩm Vimedimex, Công ty Cổ phần Quản lý Quỹ Quốc tế, Công ty TNHH Bất động sản Vimedimex Hòa Bình, Công ty Cổ phần Dược phẩm Y tế Vime Saint Paul.

Trước đó, bà Loan cũng từng có thời gian làm Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Việt Á (VietABank) giai đoạn 2011-2013.

Hiện nay Vimedimex Group hiện có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng, tức lớn gấp 20 lần VMD đang niêm yết trên sàn chứng khoán. Ngoài ra Vimedimex 2 - cổ đông đang sở hữu hơn 45% cổ phần tại VMD - cũng do bà Nguyễn Thị Loan làm chủ tịch HĐQT với vốn điều lệ 1.500 tỷ đồng.

Ngoài cổ phiếu HBS tăng đột biến từ đầu năm thì cổ phiếu VMD cũng gây ấn tượng không kém. Mã chứng khoán ngành dược này vừa có chuỗi 4 phiên tăng trần lên mức 46.250 đồng/cổ phiếu vào ngày 9/11, đưa vốn hóa VMD lên trên 700 tỷ đồng. Tổng vốn hóa 2 doanh nghiệp đang niêm yết này đạt khoảng 1.200 tỷ đồng.

Sáng nay 9-4, TAND TP Hà Nội đã mở phiên xét xử sơ thẩm bị cáo Nguyễn Thị Loan, cựu Chủ tịch Công ty Cổ phần Tập đoàn dược phẩm Vimedimex, cùng 12 đồng phạm trong vụ án sai phạm trong đấu giá quyền sử dụng đất ở huyện Đông Anh, TP Hà Nội.

Tại phần thủ tục, thư ký phiên tòa thông báo một số người liên quan cùng 4/5 luật sư bào chữa của bà Nguyễn Thị Loan vắng mặt. Để đảm bảo quyền lợi, bị cáo Nguyễn Thị Loan đứng lên đề nghị Hội đồng xét xử hoãn phiên tòa.

Nêu quan điểm, đại diện Viện kiểm sát cho rằng việc vắng mặt người tham gia tố tụng sẽ ảnh hưởng đến phiên xét xử nên mong Hội đồng xét xử cân nhắc. Sau khi hội ý, Tòa quyết định tiếp tục xét xử do tội danh của bị cáo không nghiêm trọng, không cần luật sư bào chữa.

Sau khi Viện Kiểm sát Nhân dân công bố cáo trạng, bị cáo Loan kêu oan và tiếp tục đề nghị hoãn phiên tòa đến khi đủ 5 luật sư bào chữa. Luật sư duy nhất của bị cáo Loan có mặt tại tòa cho hay có nhiều tài liệu chứng cứ liên quan định giá khu đất sai phạm muốn giao nộp.

Sau 5 phút thảo luận, Hội đồng xét xử quyết định hoãn và mở lại phiên xét xử vào ngày 17-4.

Trong vụ án này, Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) TP Hà Nội truy tố 9 bị cáo gồm: Nguyễn Thị Loan, Nguyễn Quang Hưng (Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư bất động sản Thanh Trì, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn dược phẩm Vimedimex), Tạ Thị Vân (Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư bất động sản Bắc Từ Liêm), Nguyễn Xuân Đức (Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư bất động sản Mỹ Đình, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn dược phẩm Vimedimex 2), Nguyễn Thị Diệu Linh (Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần tư vấn thẩm định giá và đầu tư Hà Nội - gọi tắt là Công ty Vvai), Nguyễn Ngọc Thắng (Phó Tổng Giám đốc Công ty Vvai), Nguyễn Đức Phương (Thẩm định viên Công ty Vvai), Trần Công Tuyên (Trưởng Phòng Quản lý khai thác hạ tầng và giải phóng mặt bằng thuộc Ban Quản lý dự án huyện Đông Anh, Hà Nội), Vương Thị Thu Thủy (chuyên viên Ban Quản lý dự án huyện Đông Anh) cùng về tội "Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản".

Hai bị cáo còn lại là: Bùi Thanh Huyền (cựu phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Hà Nội) và Nguyễn Thị Cẩm Lê (cán bộ Sở TN-MT Hà Nội) bị VKSND truy tố về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

Theo cáo trạng, quá trình định giá đất xác định giá khởi điểm làm cơ sở tổ chức đấu giá khu đất phía Đông Nam, thôn Cổ Dương (xã Tiên Dương, huyện Đông Anh), các bị can Nguyễn Diệu Linh, Nguyễn Ngọc Thắng, Nguyễn Đức Phương là thẩm định viên có chức năng, nhiệm vụ thẩm định giá theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, trong quá trình định giá khu đất nói trên, các bị can đã không định giá đất khách quan mà theo đề nghị của Trần Công Tuyên và Vương Thị Thu Thủy thống nhất cố ý hạ giá trị khu đất để ban hành Chứng thư định giá đất không đúng với giá trị thực tế (gần 285 tỉ đồng tương đương 17,6 triệu đồng/m2). Việc này đã gây hậu quả làm sai lệnh giá khởi điểm đưa vào đấu giá, tạo điều kiện cho các công ty tham gia đấu giá của Nguyễn Thị Loan thông đồng dìm giá và trúng đấu giá với giá trị thấp, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 135 tỉ đồng.

VKSND cho rằng 2 bị can bị truy tố bổ sung là Bùi Thanh Huyền và Nguyễn Thị Cẩm Lê đã thiếu trách nhiệm trong quá trình kiểm tra, thẩm định chứng thư thẩm định giá của Công ty tư vấn, không phát hiện các phiếu khảo sát được lập từ tháng 8-2020, trước thời điểm được bốc thăm lựa chọn là đơn vị tư vấn thẩm định giá tại thời điểm tháng 9-2020.

Hai bị can này chấp thuận các tài liệu trong Chứng thư thẩm định giá và kết quả thẩm định giá của Công ty VVAI với giá là 17,6 triệu đồng/m2, dẫn đến việc Hội đồng định giá của thành phố xác định giá khởi điểm thấp hơn nhiều giá trị thực.

Bên cạnh đó, trong quá trình tham gia đấu giá khu đất phía Đông Nam, thôn Cổ Dương, Tiên Dương, Nguyễn Thị Loan còn dùng pháp nhân của 3 công ty đều do Loan điều hành hoạt động để tham gia đấu giá, thống nhất với các bị can khác bỏ giá các vòng với số tiền như nhau để được bốc thăm và công ty nào trúng đấu giá thì dự án vẫn thuộc của bị can Loan.

Cáo trạng cũng xác định ông Vũ Xuân Tùng (Chi Cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai, Sở TN-MT Hà Nội) biết các đơn vị ký hợp đồng tư vấn thẩm định giá với Sở TN-MT có trích lại 35% giá trị hợp đồng cho Chi cục Quản lý đất đai. Tuy nhiên, ông Tùng đã không chấn chỉnh, ngăn chặn mà đồng ý cho cán bộ nhận số tiền trên để dùng vào mục đích chung của Chi cục.

Kết quả điều tra cho thấy không có tài liệu, chứng cứ chứng minh việc ông Vũ Xuân Tùng chỉ đạo các nhân viên yêu cầu các đơn vị tư vấn thẩm định giá phải trích lại 35%. Đồng thời, không có tài liệu, chứng cứ xác định việc ông Tùng bàn bạc thống nhất với công ty thẩm định giá và cá nhân, đơn vị khác hạ thấp giá trị lô đất trên. Do vậy, Cơ quan điều tra không có căn cứ xử lý đối với ông Tùng.

Căn cứ trên chứng thư thẩm định của Công ty Vvai và dự thảo tờ trình của Chi cục Quản lý đất đai, ông Lê Tuấn Định (khi đó là Phó Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội, nay là Chủ tịch UBND quận Đống Đa, Hà Nội) đã ký tờ trình gửi Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể của thành phố về phương án xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất khu đấu giá Đông Nam, xã Tiên Dương, trong đó xác định đơn giá đất làm căn cứ xác định giá khởi điểm là 17,6 triệu đồng/m2.

Ngày 19-10-2020, căn cứ vào tờ trình này kèm theo hồ sơ do Sở TN-MT Hà Nội chuyển đến, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể thành phố tổ chức cuộc họp để thẩm định giá khởi điểm khu đất phía Đông Nam thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương.

Trong quá trình kiểm tra, không có căn cứ xác định ông Lê Tuấn Định được đơn vị tư vấn hay các cá nhân tham gia đấu giá nhờ tạo điều kiện hạ giá khởi điểm, không biết phiếu khảo sát của Công ty Vvai bị lập khống nên Cơ quan điều tra không có căn cứ để xử lý ông Định trong vụ án này.